Accelerated Depreciation

Ubrzana deprecijacija

Šta je ubrzana deprecijacija?

Ubrzana deprecijacija je metod po kome osnovna sredstva gube knjigovodstvenu vrednost po bržoj stopi od propoconalne metode deprecijacije Straight Line Depreciation (na engleskom jeziku postoje dva termina Depreciation i Amortization za ono što se u srpskom jeziku jednim imenom zove amortizacija). Drugim rečima, kapitalna imovina smanjuje svoju knjigovodstvenu vrednost po bržoj stopi.

Po metodama ubrzane deprecijacije, troškovi deprecijacije su veći u prvih nekoliko godina, a manji kako sredstvo stari. Ubrzana deprecijacija se razlikuje od proporcionalne deprecijacije koja ravnomerno raspoređuje trošak tokom celog životnog veka sredstva. Kompanije mogu koristiti strategiju ubrzane deprecijacije u poreske svrhe, jer se tako mogu odložiti poreske obaveza pošto je prihod manji u ranijim godinama.

Metode ubrzane deprecijacije

Najviše korišćene metode ubrzane deprecijacije su metod dvostrukog opadajućeg salda i metod zbira cifara broja godina.

Metod zbira cifara broja godina Sum of the Years’ Digits (SYD)

Po ovom metodu polazi se od očekivanog veka trajanja sredstva i sabiraju se cifre za svaku godinu. Na primer, ako se očekuje da će sredstvo trajati pet godina, zbir cifara godina bi se dobio sabiranjem brojeva: 5 + 4 + 3 + 2 + 1 da bi se dobilo ukupno 15. Svaka cifra se zatim podeli ovim zbirom da bi se odredio procentualni iznos deprecijacije sredstva za svaku godinu, počevši od najvećeg broja u prvoj godini.

Formula po metodu zbira cifara broja godina

Primenjivi procenat (%) = Broj godina procenjenog životnog veka preostalih na početku godine / SYD

Applicable percentage (%) = Number of years of estimated life remaining at the beginning of the year / SYD

SYD označava zbir cifara godina

SYD = n(n+1) / 2

n = broj godina

Metod dvostrukog opadajućeg salda Double Declining Balance Method

Po metodu dvostrukog opadajućeg salda, veća deprecijacija se knjiži na početku korisnog veka trajanja sredstva, a niži troškovi deprecijacije dolaze kasnije.

Ovaj pristup izračunava deprecijaciju kao procenat, a zatim sredstvo gubi vrednost po dvostrukoj procentualnoj stopi.

Formula po metodu dvostrukog opadajućeg salda

Dvostruko opadajući saldo = 2 x proporcionalna stopa amortizacije x Knjigovodstvena vrednost na početku godine  

Double Declining Balance = 2 x Straight-line Depreciation Rate x Book Value at the Beginning of the Year

Primer po metodu dvostrukog opadajućeg salda

Kompanija kupuje mašinu za 100.000 dolara, sa procenjenom otpadnom vrednošću od 10.000 dolara i korisnim vekom upotrebe od 5 godina. Proporcionalna stopa deprecijacije je 20%.

Obračuna ubrzane deprecijacije po metodu dvostrukog opadajućeg salda je:

* NBV – neto knjigovodstvena vrednost Net Book Value (NBV)

* Sve vrednosti u tabeli su izražene u hiljadama dolara

* Otpadna vrednost Salvage Value je 10.000 dolara. Neto knjigovodstvena vrednost ne može pasti ispod 10.000 dolara  

*Izračunato po formuli:

Dvostruko opadajući saldo = 2 x Proporcionalna stopa deprecijacije x Knjigovodstvena vrednost na početku godine = 2 x 20% x NBV na početku godine

Primer po metodu zbira godina

Kompanija CFI kupuje mašinu za 100.000 dolara sa procenjenom otpadnom vrednošću od 10.000 dolara i korisnim vekom upotrebe od 5 godina. Proporcionalna stopa amortizacije je 20%.

Primer metode izračunavanja zbira cifara godina je:

* Sve vrednosti u tabeli su izražene u hiljadama dolara