Operativni ciklus, poslovni ciklus
vidi Cash Conversion Cycle (CCC), Cash Cycle, Net Operating Cycle, Working Capital Cycle in Days
Šta je operativni ciklus?
Operativni ciklus Operating Cycle (OC) se odnosi na dane potrebne preduzeću da primi zalihe, proda zalihe i prikupi gotovinu od prodaje zaliha. Ovaj ciklus igra glavnu ulogu u određivanju efikasnosti poslovanja.
Formula
Formula OC je sledeća:
Operativni ciklus = Period zaliha + Period potraživanja
Operating Cycle = Inventory Period + Accounts Receivable Period
Gde su:
Period zaliha Inventory Period – koliko vremena zaliha provede u skladištu do prodaje.
Period potraživanja Accounts Receivable Period – vreme potrebno da se prikupi gotovina od prodaje zaliha.
Primena formule operativnog ciklusa
Koristeći gornju formulu operativnog ciklusa period zaliha se izračunava na sledeći način:
Period zaliha = 365 / Obrt zaliha
Inventory Period = 365 / Inventory Turnover
Formula obrta zaliha je sledeća:
Obrt zaliha = Cena koštanja prodate robe / Prosečna zaliha
Inventory Turnover = Cost of Goods Sold / Average Inventory
Inventory Turnover – obrt zaliha
Cost of Goods Sold – Cena koštanja prodate robe
Formula perioda potraživanja se računa na sledeći način:
Period potraživanja = 365 / Obrt potraživanja
Accounts Receivable Period = 365 / Receivables Turnover
Gde je formula za obrt potraživanja:
Obrt potraživanja = Prodaja kredita / Prosečna potraživanja
Receivables Turnover = Credit Sales / Average Accounts Receivable
Receivables Turnover – obrt potraživanja
Credit Sales – prodaja na kredit
Dakle, detaljna formula za OC je:
Operativni cikls = 365 / (Cena koštanja prodate robe / Prosečne zalihe) + 365 / (Prodaja na kredit / Prosečna potraživanja)
Operating Cycle = 365 / (Cost of Goods Sold / Average Inventory) + 365 / (Credit Sales / Average Accounts Receivable
Primer obračuna
Kompanija raspolaže sledećim podacima:
Prosečne zalihe – 5.800.000
Prosečna potraživanja – 4.050.000
Prosečne obaveze prema dobavljačima – 1.600.000
Neto prodaja – 26.000.000
Cena koštanja prodate robe – 17.000.000
Izračunavanje OC sa gore navedenim podacima bi bilo kako sledi:
Promet zaliha: 17.000.000 / 5.800.000 = 2.931
Period zaliha: 365 / 2.931 = 124.53
Promet potraživanja: 26.000.000 / 4.050.000 = 6.419
Period potraživanja: 365 / 6.419 = 56.862
Operativni ciklus = 124.53 + 56.862 = 181.38 = 182 dana
Dakle, operativni ciklus bi bio 182 dana.
Važnost operativnog ciklusa
OC daje uvid u operativnu efikasnost kompanije. Što je ciklus kraći to je poslovanje efikasnije i uspešnije. Kraći ciklus ukazuje da kompanija može brzo da pretvori investicije u zalihe i da ima dovoljno gotovine da izmiri obaveze. Što je ciklus kompanije duži, to su problemi sa novčanim tokovima verovatniji.
Kako smanjiti operativni ciklus?
Kompanija može smanjiti svoj OC na dva načina:
- Ubrzanjem prodaje zaliha
Ako je kompanija u mogućnosti da brzo proda svoje zalihe, OC bi trebalo da se smanji.
- Smanjenjem potrebnog vremena naplate potraživanja
Ako je kompanija u mogućnosti da brže naplati kredite, OC se smanjuje.
Ciklus konverzije gotovine u odnosu na operativni ciklus
Operativni ciklus je broj dana između vremen kupovine zaliha i vremena kada kupci plate zalihe.
Međutim, ciklus konverzije gotovine Cash Conversion Cycle (CCC) je broj dana otkad kompanija plaća zalihe i kada kupci plaćaju zalihe.
Poslovni ciklus se često meša sa ciklusom konverzije gotovine. CCC je takođe poznat kao neto operativni ciklus Net Operating Cycle ili ciklus gotovine Cash Cycle. Između ostalog, pokazuje koliko je vremena potrebno kompaniji da prikupi gotovinu od prodaje zaliha. Razlike se svode na:
- Operativni ciklus je vremenski period između kupovine zaliha i gotovine prikupljene prodajom zaliha.
- Ciklus konverzije gotovine je vremenski period između plaćanja zaliha i gotovine prikupljene prodajom zaliha.
Pored toga, formula za CCC je sledeća:
Ciklus konverzije gotovine = Period zaliha + Period potraživanja – Period plaćanja računa
Cash Conversion Cycle = Inventory Period + Accounts Receivable Period – Accounts Payable Period
Razlika između ove dve formule leži u tome što CCC oduzima period obaveza prema dobavljačima Accounts Payable Period.
Ovo je učinjeno zato što se CCC brine samo o vremenu između plaćanja zaliha do gotovine prikupljene prodajom zaliha.
