Koeficijenti aktivnosti, koeficijenti efikasnosti
vidi Efficiency Ratios
Asset Management Ratios
Šta su koeficijenti aktivnosti?
Koeficijenti aktivnosti, takođe su poznati kao koeficijenti efikasnosti Efficiency Ratios ili koeficjenti upravljanja imovinom Asset Management Ratios. Resursi se koriste za generisanje maksimalnog mogućeg prihoda, a koeficijenti mere efikasnost preduzeća u korišćenju i upravljanju resursima. Različite vrste koeficijenata aktivnosti pokazuju sposobnost preduzeća da pretvori kapital i imovina, u gotovinu ili prodaju.
Koeficijenti aktivnosti pokazuju vezu između prodaje i određene imovine. Ovi odnosi predstavljaju ulaganje u jednu određenu grupu sredstava i prihod koji ta sredstva proizvode.
Sredstva kao što su sirovine i mašine se agažuju da bi se ostvarila prodaja. Koeficjenti upravljanja imovinom pokazuju kojom brzinom se sredstva pretvaraju u prodaju.
Koeficijenti efikasnosti imaju važnu ulogu u proceni operativne efikasnosti poslovanja. Dakle, ne samo da pokazuju kako kompanija stvara prihod već i koliko dobro upravlja komponentama bilansa stanja.
Vrste koeficijenata aktivnosti
Vrste koeficijenata efikasnosti su koeficijent obrta potraživanja, koeficijent obrtnog kapitala, koeficijent obrta sredstava, koeficijent obrta osnovnih sredstava, koeficijent obrta zaliha i dani neizmirenih obaveza.
Koeficijent obrta potraživanja
Obrt potraživanja Accounts Receivable Turnover Ratio, takođe poznat kao koeficijent dužnika Debtor’s Ratio, meri efikasnost kojom preduzeće koristi svoju imovinu. On meri koliko puta preduzeće može da pretvori svoja potraživanja u gotovinu.
Izračunava se tako što se neto prodaja na kredit Net Credit Sales, tokom određenog perioda, podeli sa prosečnim potraživanjima Average Accounts Receivable. Prosečna potraživanja se izračunavaju tako što se vrednosti potraživanja na početku perioda doda vrednost na kraju, a zatim podeli sa dva.
Obrt potraživanja = Neto prodaja na kredita / Prosečna potraživanja
Accounts Receivable Turnover = Net Credit Sales / Average Accounts Receivable
Rezultat pokazuje efikasnost kojom je preduzeće u stanju da naplati kredit koji daje svojim klijentima.
Visok koeficijent može ukazivati na to da kompanija posluje na gotovinskoj osnovi ili ima kvalitetne kupce koji brzo izmiruju svoje dugove. Međutim, nizak koeficijent može ukazivati na lošu kreditnu politiku i loš proces naplate. Obrt potraživanja je koristan u proceni da li kreditne politike kompanije pomažu ili štete poslovanju.
Koeficijent obrtnog kapitala
Koeficijent obrta kapitala Working Capital Ratio ukazuje na poslovnu efektivnost u korišćenju obrtnog kapitala. Obrtni kapital je ukupan iznos obrtne imovine umanjen za tekuće obaveze.
Ovaj odnos se izračunava deljenjem neto prodaje Net Sales sa obrtnim kapitalom Working Capital. Upotrebom koeficijenta se može utvrditi neto godišnja prodaja generisana prosečnim iznosom obrtnog kapitala tokom godine.
Odnos obrtnog kapitala = Neto prodaja / Obrtni kapital
Working Capital Ratio = Net Sales / Working Capital
Visok koeficijent obrtnog kapitala pokazuje da preduzeće efikasno koristi svoje kratkoročne obaveze i sredstva za podršku prodaji. S druge strane, nizak koeficijent može ukazivati na loše dugove ili nekurentne zalihe.
Koeficijent obrta sredstava
Koeficijent obrta sredstava Asset Turnover Ratio meri efikasnost sa kojom kompanija koristi svoja sredstva za ostvarivanje prodaje. Obrt sredstava prikazuje neto prodaju kao procenat imovine.
Koeficijent obrta sredstava = Neto prodaja / Prosečna ukupna sredstva
Asset Turnover Ratio = Net Sales / Average Total Assets
Obrt sredstava se izračunava na kraju finansijske godine i može značajno da varira od jedne industrije do druge. Što je veći koeficijent obrta sredstava, to je bolje poslovanje kompanije.
Koeficijent obrta sredstava je takođe primarna komponenta DuPont analize koja može pokazati kako kompanije mogu povećati prinos za svoje akcionare. On raščlanjuje prinos na kapital Return on Equity (ROE), na obrt sredstava, profitnu maržu Profit Margin i finansijski leveridž Financial Leverage.
ROE = Profitna marža x Obrt sredstava x Finansijski leveridž
Return on Equity = Profit Margin x Asset Turnover x Financial Leverage
Koeficijent obrta osnovnih sredstava
Obrt osnovnih sredstava Fixed Asset Turnover Ratio meri sposobnost preduzeća da ostvari prodaju od osnovnih sredstava kao što su nekretnine, postrojenja i oprema Property, Plant, and Equipment (PP&E). Da bi se izračunao ovaj odnos, potrebno je podeliti neto prodaju sa ukupnom nekretninama, postrojenjima i opremom umanjenom za akumuliranu amortizaciju Accumulated Depreciation.
Koeficijent obrta osnovnih sredstava = Neto prodaja / (Osnovna sredstva – Akumulirana amortizacija)
Fixed Asset Turnover Ratio = Net Sales / (Fixed Assets – Accumulated Depreciation)
Visok obrt osnovnih sredstava je znak da se sredstva efikasno koriste za ostvarivanje prodaje.
Koeficijent obrta zaliha
Koeficijent obrta zaliha Inventory Turnover Ratio opisuje efikasnost kojom se upravlja zalihama. Odnos pokazuje koliko dobro preduzeće upravlja svojim zalihama i koliko često se one dopunjuju. Izračunava se tako što se trošak prodate robe Cost of Goods Sold podeli sa prosečnim zalihama Average Inventory za isti period.
Koeficijent obrta zaliha = Trošak prodate robe / Prosečne zalihe
Inventory Turnover Ratio = Cost of Goods Sold / Average Inventory
Nizak koeficijent obrta zaliha može ukazivati na prevelike zalihe, loš marketing ili opadajuću potražnju za proizvodom. Međutim, visok koeficijent je znak dobrog upravljanja zalihama i veće potražnje za proizvodom.
Dani neizmirenih obaveza
Neplaćeni dani ili dani neizmirenih obaveza, Days Payable Outstanding mere prosečan broj dana potrebnih preduzeću da plati fakture svojim, dobavljačima ili poveriocima. Izračunava se po formuli:
Neplaćeni dani = (Prosečna dugovanja / Cena koštanja prodate robe) x Broj dana u obračunskom periodu
Days Payable Outstanding = (Average Accounts Payable / Cost of Goods Sold) x Number of Days in Accounting Period
Broj dana za kvartal je 90 dana, a za godinu 365 dana. Odnos pokazuje koliko se dobro upravlja novčanim tokovima.
Ako je preduzeću potrebno više vremena da plati svoje račune, ima više gotovine na raspolaganju i može je upotrebiti za poslovanje. Međutim, predugo plaćanje može dovesti do nezadovoljnih poverilaca i odbijanja daljeg davanja kredita. To takođe može ukazivati da preduzeće ima problema da isplati svoje poverioce. Nizak koeficijent pokazuje da preduzeće ne koristi efikasno svoj kreditni period ili ima kratkoročne aranžmane sa poveriocima.
Svaki od ovih odnosa pruža uvid u poslovnu efikasnost i ukazuje na moguća poboljšanja. Dakle, koeficijente aktivnosti bi trebalo koristiti u nedostatku gotovine kako bi se identifikovali i rešili problemi.
